Bagna Biebrzańskie
Bagna Biebrzańskie (Kotlina Biebrzańska) - nazwa doliny rzeki Biebrzy z rozległymi bagnami i torfowiskami. Jest to obniżenie terenu o długości ponad 100 km, zajęte przez torfowiska niskie oraz leśne torfowiska wysokie. Pośród bagien znajdują się ponadto wyniesienia, zwane "grądami",
"grądzikami" lub "grzędami".
Jest to jedna z największych ostoi dzikiej przyrody w Europie. Rozlewiska Biebrzy to prawdziwe królestwo ptaków - zaobserwowano tu ponad 250 gatunków, czyli ponad 80% polskiej awifauny. Rozpoczynające się wczesną wiosną ptasie gody przyciągają ornitologów z całego świata.
Większą część tego terenu zajmuje Biebrzański Park Narodowy, objęty Międzynarodową Konwencją Ramsarską, chroniącą obszary wodno-błotne i lęgowiska ptaków.
Budowa
Kotlina Biebrzańska powstała podczas zlodowacenia środkowopolskiego i bałtyckiego. Znajdowało się tutaj duże jezioro stworzone z wód Praniemna, ogrodzone z wszystkich stron wysoczyznami morenowymi. Przez wieki narosła warstwa torfu - obumarłych roślin - o grubości od jednego do sześciu metrów.
Bagna Biebrzańskie umownie podzielone są na 4 obszary:
-zmeliorowane bagna "Wizna i Biel", znane jako Grądy Woniecko od nazwy byłego PGR-u. Obszar ten jest poza parkiem narodowym.
-basen południowy (dolny) - dolina Biebrzy od mostu koło Wizny do mostu koło Osowca. Dolina ma tu szerokość od 12 do 15 km, Biebrza meandruje. Torf zalega na warstwach piasku, żwiru i iłu. Ten teren jest uznawany za najbardziej naturalny.
-basen środkowy - dolina Biebrzy od mostu w Osowcu do Kanału Augustowskiego, z kompleksem lasów koło Woźnej Wsi i rezerwatem Czerwone Bagno. Poziom wody jest tu niski, torfowiska przesuszone, występują piaszczyste wydmy. Pod warstwą torfu znajduje się piasek, żwir i glina.
-basen północny (górny) - od Kanału Augustowskiego do Sztabina. Dolina ma tu szerokość od 1 do 3 km, cechą charakterystyczną są wzgórza morenowe. Bagna Biebrzańskie charakteryzują się doskonale wykształconą i zachowaną, poprzeczną i podłużną strefowością ekologiczną. Polega ona na
"przechodzeniu" poszczególnych zbiorowisk roślinnych w inne w zależności od panujących warunków hydrologicznych i wysokości doliny nad poziomem morza.
W poprzecznym przekroju doliny, najlepiej wykształconym w basenie południowym, wyróżnia się 3 charakterystyczne strefy:
-immersyjna - z roślinami nadwodnymi: szuwarami turzycowymi, mozgowymi i mannowymi
-immersyjno-emersyjna - z kępowymi zespołami turzycy tunikowej i turzycy sztywnej
-emersyjna - nie zalewana przez wody, z mechowiskowymi zespołami turzycy bagiennej i obłej, zespołami turzycy dzióbkowatej i obłej oraz dobrze rozwiniętą darnią mszystą. Granicami tej strefy są lasy olchowe.
Natomiast strefowość podłużna to zmienność szaty roślinnej w poszczególnych częściach doliny, idąc z biegiem rzeki. Wynika to z różnorodności warunków ekologicznych. I tak, w basenie południowym
przeważają turzycowiska, szuwary i łąki; w środkowym coraz więcej jest turzycowisk trawiastych i mchów, a w górnym dominują mechowiska.
Flora
Na terenie Bagien Biebrzańskich wyróżniono 43 zespoły roślinne, niektóre rzadko spotykane w innych częściach Polski. Są to zbiorowiska wodne, bagienne, torfowiskowe, szuwary, a także zbiorowiska leśne (olsy, brzeziny, łęgi). Szczególnie cenna jest duża grupa zbiorowisk mechowiskowych, zawierających liczne gatunki rzadkie i reliktowe, zanikające w innych częściach kraju.
Szata roślinna odznacza się ogromną różnorodnością, wysokim stopniem naturalności i obecnością wielu rzadkich gatunków, jak:
W uroczysku Grzędy występują również: arnika górska, orlik pospolity, lilia złotogłów, buławik czerwony, podkolan biały, kruszczyk rdzawoczerwony, kruszczyk szerokolistny, tajęża jednostronna. Rosną tu także rzadkie w Polsce rośliny naczyniowe: skalnica torfowiskowa, wełnianka delikatna, fiołek mokradłowy i miesięcznica trwała.
Występuje tu też kilka rzadkich, reliktowych gatunków mchów: mokradłosz, prątnik, skorpionowiec brunatny, tujowiec.
Fauna
Bagna Biebrzańskie są najważniejszym w Polsce, a także w całej Europie Środkowej i Zachodniej, obszarem lęgowym dla wielu gatunków ptaków związanych ze środowiskiem bagiennym. Dolina Biebrzy ma pod względem ornitologicznym szczególne znaczenie, zwłaszcza, że bagna zanikają w krajobrazie Europy, a ptaki tych środowisk tracą podstawę swego bytu. Występują tu izolowane stanowiska lęgowe gatunków borealnych, a także gatunków, których centrum zasięgu geograficznego znajduje się w strefie tajgi i tundry. Ponadto Kotlina Biebrzańska ma ogromne znaczenie dla wielu gatunków ptaków żerujących oraz wypoczywających w czasie corocznych wędrówek. Dla ptaków siewkowatych, wymagających rozległych, podmokłych obszarów, Biebrza stanowi jedną z najważniejszych ostoi w Europie Środkowej.
Najbardziej charakterystyczne gatunki lęgowe dla doliny Biebrzy to:
bojownik batalion, 4 gatunki bekasów, w tym dubelt i sporadycznie lęgowy bekasik, kulik wielki, biegus zmienny, żuraw, mewa mała, 5 gatunków rybitw, w tym białoskrzydła i białowąsa, puchacz, orlik krzykliwy. Dla wodniczki Bagna Biebrzańskie mają znaczenie wyjątkowe - być może od utrzymania biebrzańskich turzycowisk w stanie niezmienionym zależeć będzie istnienie tego gatunku. Badania biologii i liczebności tego gatunku trwają tu do dziś. Kotlina Biebrzy jest jednym z nielicznych miejsc w Polsce,
gdzie można jeszcze spotkać cietrzewia i sowę błotną.
W wodach Biebrzy żyje wiele gatunków ryb: szczupak, sum, węgorz, a także typowe dla pogórza kleń i brzana.
infomacje zaczerpnięte z wikipedii